مقدمه
ایتالیا با داشتن دانشگاه بولونیا به عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان، همواره یکی از دانشجو‌پذیرترین کشورهای جهان محسوب می‌شود. دانشگاه بولونیا و مردم این شهر از قرن یازدهم میزبان خوبی دانشجویان بین‌المللی بوده‌اند. یکی از دلایل محبوبیت این کشور در بین دانشجویان، علاوه بر رنکینگ بالای دانشگاه‌هایش، هزینه‌ی پایین تحصیل در ایتالیا است. مهم‌ترین ویژگی تحصیل در ایتالیا در یک کلام، تحصیل باکیفیت و ارزان است.
مقایسه هزینه تحصیل در ایتالیا با کشورهای دیگر
چرا می‌گوییم هزینه زندگی و تحصیل در ایتالیا مناسب است؟ می‌دانیم که دانشگاه‌های ایتالیا رایگان نیستند. اما با شهریه‌ها و هزینه‌هایی که از سایر کشورهای اروپایی می‌بینیم، هزینه تحصیل در ایتالیا بسیار پایین است و ایتالیا یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش‌های تحصیل در اروپا است.
برای مثال شهریه‌ی دانشگاه‌های دولتی انگلستان از 9000 تا 17000 یورو در سال متغیرند و گاه حتی ممکن است تا 30000 یورو در سال نیز برسند. هزینه‌ی زندگی در این کشور نیز از 2000 تا 2600 یورو در ماه است.
تحصیل در فرانسه نیز که تا چندی پیش رایگان بود، اکنون از 2800 یورو تا 3800 یورو در سال و در مقاطع مختلف تحصیلی متغیر است. همچنین دانشگاه‌های خصوصی این کشور نیز از 3000 تا 20000 یورو در سال شهریه دارند. هزینه‌ی زندگی در فرانسه ماهانه 1000 تا 1300 یورو است.
با مقایسه همین دو نمونه می‌توانیم متوجه شویم که هزینه تحصیل در ایتالیا و زندگی در این کشور با در نظر گرفتن بورسیه‌های مناسبی که برای دانشجویان بین‌المللی در نظر می‌گیرد، بسیار ارزان‌تر از سایر کشورهای اروپایی است. در ادامه به هزینه تحصیل در ایتالیا، شهریه‌ها و هزینه‌های زندگی در این کشور با جزییات بیشتری می‌پردازیم.
هزینه تحصیل در ایتالیا : دانشگاه‌های دولتی
ایتالیا کشوری است که شما در آن می‌توانید از ارزان‌ترین تا گران‌ترین شهریه‌های دانشگاهی را ببینید. هزینه تحصیل در ایتالیا یک هزینه‌ی ثابت نیست و از 500 یورو تا 25000 یورو یا بیشتر متغیر است. اما معمولاً دانشگاه‌های دولتی بین 900 تا 1000 یورو در سال شهریه می‌گیرند. تعداد کمی دانشگاه هم هستند که مبلغ کمتری شهریه می‌گیرند (500-600 یورو) و تعدادی هم بیشتر (2000-3000). اما متوسط شهریه همین است. مالیات هم در بدو ورود به دانشگاه باید پرداخت کنید که در سال دوم به شما برمی‌گردد و در سال سوم دوباره باید پرداخت کنید. این مالیات با توجه به قوانین دانشگاه‌ها متفاوت است. برای مثال در دانشگاه بولونیا حدود 150 یورو و در دانشگاه پلی تکنیک میلان 900 یورو باید بپردازید.
هزینه تحصیل در ایتالیا : دانشگاه‌های خصوصی
مسلم است که هزینه تحصیل در ایتالیا در دانشگاه‌های خصوصی بسیار بیشتر از دانشگاه‌های دولتی است. دانشگاهی خصوصی ممکن است از 6000 تا 350000 یورو شهریه داشته باشند. همچنین اگر برای تحصیل در رشته‌های هنر و در آکادمی‌های هنر اقدام کنید، آکادمی‌های خصوصی ممکن است حتی تا 45000 یورو نیز شهریه دریافت کنند.
هزینه تحصیل در رشته‌های مختلف در ایتالیا
رشته‌های مهندسی و علوم پایه: 25500-3000 یورو در سال
علوم انسانی، اقتصاد و روابط بین‌الملل: 306000 یورو در سال
مهندسی عمران، برق و الکترونیک: 3300 یورو در سال
هنر، فشن و مطالعات مد: 3500 تا 4500 یورو
پزشکی و جراحی: 3300 یورو
داروسازی: 3000 یورو
زبان‌ها و زبان‌شناسی: 2500 تا 5000 یورو
این متوسط شهریه رشته‌ها در دانشگاه‌های ایتالیا است. طبعاً با توجه به دانشگاه محل تحصیل شما، این شهریه‌ها ممکن است زیاد یا کم شوند. مثلا در دانشگاه پلی‌تکنیک میلان که شهریه‌ی بالاتری دارد این ارقام هر کدام 1000 یورو بیشتر می‌شوند.
هزینه تحصیل در بهترین دانشگاه‌های ایتالیا
دانشگاه بولونیا: 3100 الی 3200 یورو در سال
دانشگاه میلان: 4000- 4400 یورو در سال
دانشگاه پلی‌تکنیک میلان: 3900 یورو
دانشگاه میلان Bocconi: 12000-12200 یورو
دانشگاه رم ساپینزا: 2900-3000 یورو
دانشگاه پاویا: 1700-1800 یورو
هزینه تحصیل در ایتالیا در مقطع کارشناسی
هزینه تحصیل در ایتالیا در مقطع کارشناسی از 500 تا 5000 یورو در دانشگاه‌های دولتی است.
هزینه تحصیل در ایتالیا در مقطع کارشناسی ارشد
هزینه تحصیل در ایتالیا در مقطع ارشد از 850 تا 1000 یورو در دانشگاه‌های دولتی است.
هزینه تحصیل در ایتالیا در مقطع دکترا
هزینه تحصیل در ایتالیا در مقطع دکتری از 900 تا 4000 یورو در دانشگاه‌های دولتی است.
هزینه مسکن در ایتالیا
هنگام جست و جو در مورد هزینه تحصیل در ایتالیا، هزینه اجاره را معمولاً بالای 300 یورو فارغ از محل زندگی‌تان در نظر بگیرید. اما اجاره‌ها به تفکیک به شرح زیر است:
خانه مستقل: حدود 400 الی 700 یورو
خوابگاه: 250-300
آپارتمان اجاره‌ای مشترک (خانه‌های ایتالیایی‌ها): 250-500 یورو
خرید خانه در ایتالیا: قیمت هر متر مربع در مرکز شهرهای متوسط ایتالیا، 3500 یورو و در اطراف شهر، 1200 یورو است. در شهرهای بزرگی مثل میلان نیز هر متر مربع در مرکزشهر بالای 10000 یورو قیمت دارد.
همچنین هزینه‌ای دیگر نیز هنگام اجاره منزل باید در هزینه تحصیل در ایتالیا محاسبه شود و آن پول رهن یا دپوزیت خانه است. همچنین گاهی کمیسیون مشاور املاک هم باید پرداخت کنید. اما می‌توان از طریق مشاور املاک اقدام نکرد و از طریق سایت‌های مربوط به اجاره خانه، خانه‌ی مورد نظر را پیدا کرد.
هزینه خورد و خوراک در ایتالیا
یکی از مهم‌ترین بخش‌های هزینه تحصیل در ایتالیا، هزینه خورد و خوراک است (هزینه خورد و خوراک یعنی وعده‌های غذایی روزانه و خریدهای سوپر مارکتی شما). وعده‌های غذایی روزانه‌ی شما که معمولاً در بوفه‌ی دانشگاه صرف می‌شود، بین 2 تا 4 یورو است (4 یورو گران‌ترین غذای دانشگاه است). دانشجویانی که بورسیه دریافت می‌کنند، بورسیه آن‌ها این هزینه را به طور کامل و یا با تخفیف پوشش می‌دهد.
بنابراین معمولاً دانشجویان از بابت وعده‌های غذایی، در مورد هزینه تحصیل در ایتالیا نگرانی‌ای ندارند. اما خریدهای سوپر مارکتی در ایتالیا چیزی در حدود 200 یورو در ماه است که نسبت به کشورهای اروپایی، مبلغ زیادی نیست. همچنین فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ نیز در ایتالیا وجود دارند که خرید از آن‌ها همیشه ارزان‌تر است (فروشگاه‌هایی مثل Penny Market و lidl). با خرید از این فروشگاه‌ها شما می‌توانید هزینه‌ی خرید خود را به راحتی نصف کنید و حدود 100 یورو بابت خورد و خوراک بپردازید.
هزینه حمل و نقل در ایتالیا
پول بلیت اتوبوس و مترو برای دانشجویان (که رایج‌ترین وسیله نقلیه برای آن‌هاست)، ممکن است در یک ماه از 25-35 یورو متغیر باشد. (با توجه به شهر محل تحصیل) کارت ماهیانه‌ی اتوبوس در بولونیا 28 یورو است و در سایر شهرها چیزی در همین حدود. اما برای دانشجویان بالای 27 سال این هزینه حدود 36 یورو است.
به طور کل هزینه‌های حمل و نقل برای دانشجویان بالای 27 سال در ایتالیا بالاتر در نظر گرفته شده است. در میلان هزینه حمل و نقل از همه‌جا گران‌تر است. ولی شما بلیط سالانه‌ای می‌توانید بخرید که با تخفیف‌های دانشگاه بین 70-100 یورو می‌شود و در کاهش هزینه‌های شما خیلی تاثیر دارد.
هزینه رستوران و تفریح در ایتالیا
در رستوران‌های متوسط ایتالیا، هزینه ممکن است از 7-8 یورو تا 15-16 یورو متفاوت باشد. همچنین قیمت فست‌فود در ایتالیا بین 7 تا 8 یورو است.
دانشجویی در ایتالیا و به طور کلی در خارج از کشور به سختی ایران نیست. دانشجویان همگی برای خود، حق تفریح و فراغت قائل هستند و برای این کارها، هزینه‌های مستقل در نظر می‌گیرند. شما هم اگر قصد دارید یک زندگی نرمال دانشجویی در ایتالیا داشته باشید، باید هزینه‌ی تفریح را نیز در مخارج سالانه‌ی خود بگنجانید. برای این هزینه‌ها 30-40 یورو در هفته در نظر بگیرید. برای مثال یک بلیت سینما در ایتالیا 8 یورو است. باشگاه و کلاس ورزش نیز حدود 40 یورو در ماه هزینه دارد.
هزینه کتاب و لوازم تحریر در ایتالیا
کتاب و لوازم تحریر و سایر هزینه‌های مربوط به وسایل آموزشی شما، ممکن است مبلغی بین 40 تا 50 یورو در ماه باشد.
هزینه آب، برق، تلفن و گاز در ایتالیا
قبوض آب و برق و گاز و… هم در حدود 140-150 یورو در ماه برآورد می‌شوند. شما ابتدای ورود به ایتالیا به دلیل نداشتن کردیت کارت یا مستر کارت، نمی‌توانید سیم‌کارت بخرید. بعضی اپراتورها در ابتدای ورود 20 یورو برای دادن سیم‌کارت از شما پول می‌گیرند. در هر ماه نیز حدود 7 یورو برای شارژ این سیم کارت باید هزینه کنید.
هزینه بیمه درمانی در ایتالیا
تا چند سال پیش شما در ایتالیا می‌توانستید بیمه‌ی 60 یورویی بخرید. اما الان بیمه‌ی 90 یورویی برای دانشجویان بین‌المللی وجود دارد که فقط برای کارت پرومسو است و امکانات دیگری ندارد. اما ایتالیا بیمه‌ای دیگر نیز دارد که 150 یورویی است و بسیاری از پزشکان عمومی را پوشش می‌دهد. از خدمات متخصصین می‌توانید استفاده کنید، اما دارو و کارهای زیبایی را پوشش نمی‌دهد. برای این بیمه در ماه سپتامبر باید اقدام کنید و هر سال آن را تمدید نمایید.
گران‌ترین دانشگاه‌های ایتالیا
دانشگاه تحصیلات تکمیلی سنت آنا: 4000 یورو
دانشگاه بولونیا: 3000 یورو
پلی‌تکنیک میلان: 3900 یورو
دانشگاه ترنتو: 4000 یورو
ارزان‌ترین دانشگاه‌های ایتالیا
دانشگاه باری (Bari): 275 یورو
دانشگاه پیدمونت شرقی (Eastern Piedmont): 203 یورو
دانشگاه Trieste: 330 یورو
گران‌ترین شهرهای ایتالیا
- میلان: گران‌ترین شهر ایتالیاست
هزینه کلی زندگی: 850-1450 یورو در ماه
اجاره اتاق مستقل: 500 یورو در ماه
هزینه اجاره هر متر مربع خانه در مرکز شهر: 26 یورو
- رم:
هزینه کلی زندگی: 850-1450 در ماه
اجاره اتاق مستقل در رم: 448 یورو
- بولونیا:
هزینه کلی زندگی در بولونیا: 750-1100 در ماه
اجاره اتاق مستقل در بولونیا: 447 یورو در ماه
- فلورانس:
هزینه کلی زندگی در فلورانس: 850-1300 یورو در ماه
اجاره اتاق مستقل در فلورانس: 433 یورو در ماه
ارزان‌ترین شهرهای ایتالیا
- پادوا:
هزینه زندگی به طور کلی: 700-730 یورو در ماه
هزینه مسکن:
اجاره آپارتمان تک‌خوابه در مرکز شهر: 546 یورو در ماه
هزینه حمل و نقل:
بلیت تک‌سفره: 1.30 یورو
بلیت ماهانه: 49 یورو
هزینه قبوض: آب و برق و گاز: 200 یورو در ماه
اینترنت: حداقل 30 یورو
- تورین:
هزینه زندگی به طور کلی: 730-740 یورو در ماه
هزینه مسکن:
اجاره آپارتمان تک‌خوابه در مرکز شهر: 560 یورو در ماه
هزینه حمل و نقل:
بلیت تک‌سفره: 1.70 یورو
بلیت ماهیانه: 38 یورو
هزینه قبوض:
قبوض آب و برق و گاز: 16.50 یورو
اینترنت: 30 یورو
- پالرمو
هزینه زندگی به طور کلی: 600 یورو در ماه
هزینه مسکن:
اجاره آپارتمان تک‌خوابه در مرکز شهر: 463 یورو در ماه
هزینه حمل و نقل:
بلیت تک‌سفره: 1.40 یورو
بلیت ماهیانه: 32 یورو در ماه
هزینه قبوض:
قبض آب و برق و گاز: 124 یورو در ماه
اینترنت: 30 یورو
- باری:
هزینه زندگی به طور کلی: 650 یورو در هر ماه
هزینه مسکن:
اجاره آپارتمان تک‌خوابه در مرکز شهر: 514 یورو در ماه
حمل و نقل:
بلیت تک‌سفره: 1 یورو
بلیت ماهیانه: 32.50 یورو
هزینه قبوض:
قبض آب و برق و گاز: 134 یورو در ماه
اینترنت: 26 یورو
- ورونا:
هزینه زندگی به طور کلی: 800 یورو در ماه
هزینه مسکن:
اجاره آپارتمان تک‌خوابه در مرکز شهر: 700 یورو
هزینه حمل و نقل:
بلیت تک‌سفره: 1.45 یورو
بلیت ماهیانه: 37 یورو
قبوض:
قبض آب و برق و گاز: 160 یورو
اینترنت: 30 یورو
اما ارزان‌ترین شهر ایتالیا قطعا کاتانیا است که هزینه مسکن ماهانه در آن 211 یورو است.
نکته: هزینه‌های زندگی به طور کلی، بدون در نظرگرفتن هزینه‌ی مسکن محاسبه شده‌اند.
انواع بورسیه‌های موجود برای کاهش هزینه تحصیل در ایتالیا
- بورسیه‌های دانشگاهی: دانشگاه‌های ایتالیا رایگان نیستند. به همین دلیل بیشتر دانشگاه‌های این کشور، به دانشجویان بورسیه می‌دهند. شما حتی در مقطع لیسانس هم می‌توانید در بعضی دانشگاه‌های ایتالیا بورسیه‌های خوب پیدا کنید (مثل بورسیه اکشن دانشگاه بولونیا). از این جهت، دانشجویان بین‌المللی نگران هزینه تحصیل در ایتالیا نیستند.
- اما به طور معمول شرط دریافت این بورسیه‌ها، داشتن رزومه‌ی خوب یا نمرات و شایستگی علمی بالاست. معمولاً دانشگاه‌های بولونیا، پلی‌تکنیک میلان، پادوا، میلان و… بهترین بورسیه‌ها را به دانشجویان اعطا می‌کنند.
- بورسیه استانی: این بورسیه توسط دولت ایتالیا و استان محل تحصیل شما به شما تعلق می‌گیرد. بر اساس وضعیت مالی به دانشجو تعلق می‌گیرد و ربطی به شایستگی علمی ندارد. پس همه می‌توانند از آن استفاده کنند. حدود 5000 یورو در سال است و کمک خوبی برای پوشش شهریه و هزینه تحصیل در ایتالیا است.
- بورسیه‌هایی که اداره امور مهاجران برای دانشجویان مهاجر در نظر می‌گیرد.
درآمد کارهای حین تحصیل در ایتالیا
معمولاً شما در مقطع لیسانس اجازه 10 ساعت کار در هفته، در مقطع فوق لیسانس اجازه 20 ساعت کار در هفته و در مقطع دکتری علاوه بر کار دانشگاه، اجازه 30 ساعت کار در هفته را در خارج از دانشگاه دارید. درآمد این مشاغل به صورت ساعتی حدود 10 یورو است. بعضی رشته‌های تحصیلی بازار کار بهتری در ایتالیا دارند. مانند رشته‌های هنر و معماری که اگر زبان ایتالیایی بدانید، حین تحصیل هم می‌توانید در این رشته‌ها کار کنید و درآمد نسبتاً خوبی داشته باشید.
این کارها عموماً به صورت فریلنسری است و شما می‌توانید پروژه‌ای پول بگیرید. اما در قیمت‌گذاری باید دقت زیادی داشته باشید، چون بسیاری از ملیت‌ها (مثل هندی‌ها و پاکستانی‌ها) این پروژه‌ها را با پیشنهادها و دستمزدهای پایین انجام می‌دهند و شانس شما را در این حیطه‌ها کم می‌کنند. همچنین اگر درآمد شما در کارهای دانشجویی از مبلغی بالاتر رود، باید مالیات بپردازید هرچند معمولاً این اتفاق برای دانشجویان نمی‌افتد.
برای پیدا کردن کارهای فریلنسری می‌توانید در سایت‌هایی مثل Fiverr، PeoplePerHour و Freelancer ثبت نام کنید. از کارهای ساده‌ای مثل تایپ‌کردن که دانشجویان همه رشته‌ها می‌توانند انجام دهند تا کار با نرم‌افزارهای پیچیده، عکاسی و… در این سایت‌ها وجود دارد که شما می‌توانید برای هر کدام با توجه به توانایی خود اپلای کنید.
اما فقط یک رشته در ایتالیا وجود دارد که تحصیل در آن، می‌تواند شما را در زمینه‌ی کار دانشجویی بیمه کند و آن هم رشته‌ی زبان انگلیسی است. دانشجویان زبان انگلیسی می‌توانند از ایران جذب دانشگاه‌های ایتالیا شوند؛ در دانشگاه درس‌ها را پاس کنند و با برگزاری کلاس‌های خصوصی زبان انگلیسی برای ایتالیایی‌ها که عموماً در این حیطه از ما ایرانیان بسیار ضعیف‌تر هستند، درآمد بالایی در نسبت با سایر دانشجویان کسب کنند.
یک دانشجوی ارشد زبان انگلیسی با سه روز تدریس خصوصی در هفته به راحتی می‌تواند 800 یورو در ماه درآمد داشته باشد که اگر بورسیه هم داشته باشد چیزی در حدود 1200 یورو در ماه درآمد خواهد داشت. این رقم برای یک دانشجوی خارجی، رقم بسیار خوبی است. یعنی در گران‌ترین شهرهای ایتالیا هم می‌تواند در رفاه کامل زندگی کند.
اغلب در کشورهای اروپایی، کارهای دانشجویی به صورت کار در رستوران‌ها و کافه‌ها و.. است. در ایتالیا متاسفانه این امکان برای دانشجویان بین‌المللی خیلی کم است. به دلیل کمبود شغل، خود جوانان و دانشجویان ایتالیایی این مشاغل را تصاحب می‌کنند و فرصت‌های کمی برای دانشجویان خارجی می‌گذارند. از طرفی در این مشاغل هم دانستن زبان ایتالیایی ضروری است.
فرصت شغلی بعدی در ایتالیا برای دانشجویان خارجی، نگهداری از کودکان (Babysitter) است. در شهرهای بزرگ ایتالیا فرصت بیشتری وجود دارد و میانگین درآمد آن هم 10 یورو در ساعت است.
شغل بعدی نیز Delivery است. این فرصت شغلی هم در شهرهای بزرگ بیشتر است. در شرکت‌هایی مثل اوبر و… ثبت نام می‌کنید و کار دلیور کردن بسته‌ها را انجام می‌دهید. در آمد ماهانه این کار، حدود 300 یورو است.
سخن پایانی
همان طور که دیدیم هزینه تحصیل در ایتالیا با در نظر گرفتن بورسیه‌های این کشور، بسیار مناسب‌تر از سایر کشورهای اروپایی است. حتی اگر شما مساله‌ی بیکاری و کمبود شغل را هم در این کشور در نظر بگیرید، باز هم تحصیل در ایتالیا از بسیاری از کشورها مقرون به صرفه‌تر خواهد بود.
مضاف بر این‌که شما از امکانات آموزشی و کیفیتی در حد و اندازه همان کشورهای گران‌قیمت برخوردار خواهید بود. به همین دلیل است که ایتالیا جزو محبوب‌ترین کشورها برای تحصیل است. حالا اگر قصد تحصیل در ایتالیا را دارید، بهتر است درنگ نکنید. اگر به مشاوره و راهنمایی در این رابطه نیز احتیاج دارید، کارشناسان ما با 15 سال تجربه در امر مهاجرت تحصیلی در خدمت شما خواهند بود و راه شما را برای رسیدن به آرزوهایتان هموار خواهند کرد.
