مقدمه
بعید است فردی در جهان پیدا شود که ایتالیا را جز با نام هنر به خاطر آورد. فقط نگاه کردن به سقف کلیسای سیستین واتیکان می‌تواند به تنهایی کلاس درس هنرهای زیبا باشد. شما می‌توانید در کلیساهای این کشور، موزه‌ها و سالن‌های تئاترش بچرخید و با دیدن مجسمه‌ها و نقاشی‌های این مکان‌ها، در کلاس درس اساتیدی مانند میکل آنژ، رافائل، داوینچی و بوتیچلی حاضر شوید.
تحصیل هنر در ایتالیا
سالانه تعداد زیادی دانشجو از سراسر دنیا برای تحصیل هنر در ایتالیا راهی این کشور می‌شوند و در هر رشته‌ای که دوست دارند، تحصیل خود را شروع می‌کنند. شما نیز می‌توانید از هنرهای تجسمی تا تئاتر و موسیقی و رقص و فیلم را در این کشور تا مرحله استادی بیاموزید و تا انتهای هنر مورد علاقه‌ی خود سفر کنید. اگر با خواندن این مقدمه کوتاه به تحصیل هنر در ایتالیا علاقه‌مند شدید، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را تا انتها بخوانید.
مزایای تحصیل هنر در ایتالیا
- تحصیل هنر در ایتالیا یعنی حضور در مهد هنر دنیا و آموختن هنر در زادگاه اصلی آن
- شما برای تحصیل هنر در ایتالیا می‌توانید با گرفتن بورسیه‌های تحصیلی و استانی ایتالیا، رسیدن به این هدف را برای خود آسان‌تر کنید. در کم‌تر کشوری شما می‌توانید اصیل‌ترین و مهم‌ترین رشته‌های تحصیلی آن کشور را به صورت رایگان یا با هزینه‌ی کم بخوانید.
- هزینه زندگی در شهرهای ایتالیا نسبت به سایر شهرهای اروپا کم‌تر است. شما با تحصیل هنر در ایتالیا علاوه بر این‌که در یکی از بهترین دانشگاه‌ها و زیباترین شهرهای اروپا درس می‌خوانید، ولی لازم نیست که زیاد خرج کنید.
- شما با هر رشته‌ای که قبلاً خوانده‌اید، می‌توانید برای تحصیل هنر در ایتالیا، اقدام کنید و این مزیت بزرگی است که کم‌تر دانشگاهی در جهان در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد. (فقط ممکن است دانشجویان با رشته‌های غیرمرتبط حین اخذ ویزا با مشکل مواجه شوند).
- در نهایت شما پس از فارغ‌التحصیلی در رشته‌های هنری در ایتالیا، امکان پیدا کردن مشاغل بهتر و بیشتری را خواهید داشت. معمولاً فارغ‌التحصیلان هنر پس از تحصیل هنر در ایتالیا با حقوق و درآمد خیلی خوب در ایتالیا می‌مانند و مشغول به کار می‌شوند.
انواع موسسات ارائه دهنده رشته‌های هنری در ایتالیا
در این زمینه شما با تنوع بسیار زیادی در ایتالیا رو‌به‌رو هستید. در بیشتر دانشگاه‌های خوب ایتالیا شما می‌توانید رشته‌های هنری را دنبال کنید. همچنین فضاهای آموزشی دیگری نیز برای رشته‌های هنری در ایتالیا وجود دارد که به آن‌ها آکادمی می‌گویند.
تفاوت آکادمی با دانشگاه: شما در هر دو مکان می‌توانید به تحصیل هنر در ایتالیا بپردازید. اما تفاوتی که وجود دارد در این است که رشته‌های هنری‌ای که شما در دانشگاه می‌خوانید، وجه تئوریک دارند و شما در حیطه‌ی آن هنر خاص تبدیل به یک تئوریسین، منتقد و… تبدیل خواهید شد. شما با خواندن رشته‌ی مُد در دانشگاه بولونیا، طراح مد نخواهید شد.
بلکه فقط به مطالعات فشن و مد می‌پردازید (همان طور که از اسم این رشته نیز پیداست) و برای مثال می‌توانید به عنوان مدیر در کمپانی‌های طراحی لباس و مد کار کنید و یا منتقد این عرصه شوید. اما تحصیل همین رشته در آکادمی‌های هنری ایتالیا از شما یک طراح حرفه‌ای می‌سازد. شما حین تحصیل در آکادمی در رشته مُد یا موسیقی با کار عملی و کارگاه، آموزش می‌بینید. در آکادمی، شما در رشته موسیقی یک نوازنده می‌شوید اما در دانشگاه، رشته‌ی موسیقی‌شناسی می‌خوانید.البته این طور نیست که آکادمی‌های هنری در ایتالیا، هیچ کلاس آموزشی نداشته باشند و فقط بر کار عملی تکیه کنند. تئوری و عمل در آکادمی هر دو در کنار هم ارائه می‌شود.
تفاوت دوم آکادمی و دانشگاه در این است که شما برای تحصیل در آکادمی‌های هنری، باید آزمون ورودی بدهید. این آزمون هم برای مقطع لیسانس است و هم فوق لیسانس. ظرفیت آکادمی‌ها برای پذیرش دانشجوی لیسانس کم و توانایی و اشراف شما در رشته‌ی مورد نظر برای قبولی در آزمون و مصاحبه بسیار مهم و تعیین‌کننده است.
انواع آکادمی هنرهای زیبا در ایتالیا:
دولتی: شما در آکادمی دولتی می‌توانید بورسیه استانی بگیرید. مالیات ندارید. اما رشته‌هایی که می‌خوانید، رشته‌های کلی در زمینه‌های هنری هستند. همچنین برای ورود به آکادمی دولتی فقط باید به زبان ایتالیایی مسلط باشید. معمولاً رشته‌ها در این نوع آکادمی‌ها به زبان انگلیسی ارائه نمی‌شوند. (خصوصاً در مقطع لیسانس). ورود به این آکادمی‌ها بسیار سخت است و مصاحبه و آزمون سختی دارند. برخلاف آکادمی‌های خصوصی که وارد شدن به آن‌ها آسان‌تر است.
خصوصی: در آکادمی خصوصی شما می‌توانید رشته‌های هنری را حین تحصیل هنر در ایتالیا با جزییات بیشتری دنبال کنید. مثلاً در زمینه طراحی، می‌توانید رشته‌هایی مانند طراحی جواهر و… را نیز در این آکادمی‌ها پیدا کنید. اما همان طور که گفتیم، تفاوت بزرگ این دو نوع آکادمی، در زمینه‌ی شهریه است.
شهریه‌ی آکادمی‌های خصوصی بسیار بالاست. حتی گاه تا 45000 یورو در سال نیز می‌رسد. به علاوه شما در این آکادمی‌ها نمی‌توانید ازبورسیه استانی ایتالیا برخوردار شوید. اما در عوض بورسیه Merit دارید که در صورت صلاحیت علمی به شما تعلق می‌گیرد و بخشی از شهریه را پوشش می‌دهد. عموماً شهریه‌ی آکادمی‌های خصوصی بالای 10000 یورو در سال است. در ضمن مالیات هم باید بپردازید. همچنین گاه مخارج دیگر نیز حین تحصیل به این مبلغ اضافه می‌شود. به همین دلیل شما برای ورود به آکادمی خصوصی جهت تحصیل هنر در ایتالیا باید گواهی تمکن مالی بسیار بالایی ارائه کنید.
شرایط لازم برای تحصیل هنر در ایتالیا
جالب است بدانید که تحصیل هنر در ایتالیا، هیچ ارتباطی با رشته‌ی قبلی شما در ایران ندارد. شما می‌توانید با هر مدرک تحصیلی (دیپلم یا مدرک دانشگاهی) اقدام به تحصیل هنر در این کشور کنید. اما باید در رشته‌ای که قصد ادامه تحصیل در آن را دارید، بسیار مسلط و توان‌مند باشید. نمونه‌کار قوی ارائه کنید و بتوانید در مصاحبه آکادمی و سفارت، مسئولین امر را قانع کنید. معمولاً دانشجویان با رشته‌های غیرمرتبط، برای اخذ ویزا در سفارت با مشکل مواجه می‌شوند، اما این مشکل را می‌توان با قانع کردن افسر ویزا حل کرد.
مدارک لازم برای تحصیل هنر در ایتالیا
- انگیزه‌نامه خیلی قوی و قانع‌کننده برای توضیح این‌که چرا قصد دارید به تحصیل هنر در ایتالیا بپردازید.
- آخرین مدارک تحصیلی (اگر قصد دارید با دیپلم اقدام کنید باید حتماً دیپلم 12 ساله ارائه دهید).
- مدرک زبان (انگلیسی یا ایتالیایی با توجه به مقطع و رشته مورد نظرتان)
- شرحی از آخرین رشته‌ی تحصیلی به همراه ریزنمرات برای تطبیق واحد احتمالی
- مدارک شرکت در دوره‌های هنری در موسسات آزاد
- ارائه‌ی نمونه کار مرتبط
- قبولی در آزمون SAT یا ACT در صورت لزوم
- پرداخت حدود 50 تا 100 دلار
- پاسپورت معتبر
- نامه پذیرش
طول دوره‌ی تحصیلی رشته‌های هنری در ایتالیا
طبق سیستم بولونیا تحصیل در مقطع لیسانس حدوداً 4 سال است. دوره‌های فوق لیسانس هنر نیز مانند سایر رشته‌ها 2 الی 3 سال است. همچنین موسسات و آکادمی‌های هنری نیز دوره‌هایی ارائه می‌کنند که ممکن است از 3 تا 9 ماه باشد.
نحوه ارزیابی برای تحصیل هنر در ایتالیا
رایج‌ترین شیوه ارزیابی برای پذیرش در رشته‌های هنر در ایتالیا، درخواست نمونه کار است. معمولاً دانشگاه‌ها از متقاضیان می‌خواهند که چند نمونه از کارها و رزومه‌ی هنری خود را برای دانشگاه ارسال نمایند تا دانشگاه بهتر بتواند در مورد پذیرش آن‌ها تصمیم بگیرد. در این بخش شما باید زندگی هنری خود را به نمایش بگذارید. ارائه نمونه کار برای تحصیل هنر در ایتالیا مثل ارائه رزومه و مقاله در رشته‌های دیگر است. اما توجه داشته باشید که نمونه کار مرتبط با رشته‌ای که قصد دارید بخوانید ارائه کنید. قوانین هر آکادمی در این مورد متفاوت است.
برترین دانشگاه‌های هنر ایتالیا
همان طور که در بالا هم اشاره شد، شما می‌توانید در بهترین دانشگاه‌های ایتالیا در رشته‌های هنری درس بخوانید. برای مثال طبق رنکینگ‌های جهانی دانشگاه‌هایی مثل پلی‌تکنیک میلان، ناپل-فدریکو، IULM میلان، دانشگاه تورین، دانشگاه سیِنا، دانشگاه میلان، دانشگاه تورینو، دانشگاه ونیز و پیزا جزو بهترین دانشگاه‌ها برای تحصیل هنر در ایتالیا هستند. اما ما در این‌جا قصد داریم چند آکادمی معروف و خوب را در ایتالیا به شما معرفی کنیم که اگر قصد پیگیری تخصصی‌تر هنر را در ایتالیا دارید، با این اسامی آشنا شوید. البته تعداد این آکادمی‌ها در ایتالیا زیاد است که ما از این تعداد بالا (40 آکادمی) چند آکادمی معروف را به شما معرفی می‌کنیم:
- آکادمی هنرهای زیبای بولونیا: این آکادمی که یکی از قدیمی‌ترین آکادمی‌های هنر ایتالیاست، در حوالی سال‌های 1582 بنا نهاده شد. بین سال‌های 1706 تا 1710 گسترش یافت و به آکادمی کلمنتین معروف شد. آکادمی هنر بولونیا هنرمندانی مثل Carlo Cignani و Donato Creti را در دل خود پرورش داده است و امروزه یکی از آکادمی‌های معروف ایتالیا و جهان است.
- آکادمی هنرهای زیبای فلورانس: این آکادمی در 1563 تاسیس شد و نامش با نام میکل آنژ به عنوان یکی از مهم‌ترین چهره‌های این آکادمی، گره خورده است.
- آکادمی هنرهای زیبای رم: این آکادمی در 1870 در رم تاسیس شد. آکادمی هنرهای زیبای رم که از دهه‌ها قبل با نام سن لوکا شناخته می‌شد، میزبان هنرمندانی مثل فدریکو زوکاری بوده و از همان ابتدا در معماری و نقاشی و مجسمه‌سازی پیشرو بوده است.
- آکادمی هنرهای زیبای Bari: این آکادمی در مقایسه با سایر آکامی‌های ایتالیا تازه‌تاسیس محسوب می‌شود (1970). اما در همین زمان کم هم هنرمندان به‌نامی را تربیت کرده است.
- آکادمی هنرهای زیبای Carrara: یکی از آکادمی‌های هنر ایتالیا است که در سال 1769 تاسیس شد.
- آکاادمی هنرهای زیبای ناپلی: در 1752 در ناپل ایتالیا تاسیس شد و بیشتر به دلیل تمرکز بر هنرهای رئال شهرت دارد. موزه‌ی این آکادمی نیز معروف است.
- آکادمی هنرهای زیبای میلان: آکادمی هنر معروف میلان که به آن Brera هم می‌گویند. حدود 3800 دانشجو دارد که حدود 1000 نفر آن‌ها خارجی هستند. پس آکادمی‌ای خوشنام و معروف در بین دانشجویان بین‌المللی است. اگر برای تحصیل هنر در ایتالیا مشتاق هستید، به این آکادمی دولتی نیز فکر کنید.
- آکادمی هنرهای زیبای ونیز: یکی از آکادمی‌های هنر قدیمی ایتالیا است که در سال 1750 تاسیس شد و آنتونیو کانوا، مجسمه‌ساز معروف ایتالیایی در همان دهه‌های اولیه، در این آکادمی تحصیل کرد. بعدها نیز آکادمی هنر ونیز میزبان هنرمندانی چون امبرتو بوچیونی بود.
- آکادمی هنرهای زیبای تورین (آلبرتینا): موسسه‌ی هنری آموزش عالی تورین در اواخر قرن 17 تاسیس شد و از همان ابتدا تا به امروز یکی از مهم‌ترین قطب‌های هنرهای تجسمی در ایتالیا بوده است.
IED: انستیتو طراحان اروپایی نیز در چند شهر ایتالیا مثل فلورانس، ونیز و… دوره‌های هنری بسیار سطح بالایی ارائه می‌کند و یکی از برترین موسسات در زمینه‌ی رشته‌های هنری است. هنگام جست‌و‌جو برای تحصیل هنر در ایتالیا، حتما در مورد این موسسه بیشتر بخوانید. این موسسه رایگان نیست و شهریه‌ای حدود 17000 یورو دارد.
هزینه زندگی و تحصیل در رشته‌های هنری در ایتالیا
هزینه‌های زندگی در ایتالیا بستگی به شهر محل سکونت شما دارد. معمولاً این هزینه‌ها بین 700 تا 900 یورو در شهرهای متوسط است و در رم و میلان این رقم بالاتر می‌رود. همچنین شما باید هزینه‌ای بالای 300 یورو در ماه نیز برای محل زندگی خود (اگر اتاق مستقل دارید)، در نظر بگیرید. اما نکته‌ای که ذکر آن در این‌جا لازم است این است که هزینه زندگی و تحصیل در ایتالیا برای دانشجویان هنر بیشتر از سایر دانشجویان است. زیرا شما باید وسایل کار خود را با هزینه‌ی شخصی تهیه کنید و با هر بار خرید این وسایل هزینه‌ی نسبتاً زیادی متحمل می‌شوید.
بورسیه‌های موجود برای تحصیل هنر در ایتالیا
بورسیه معروف دانشگاه پلی‌تکنیک میلان به نام بورسیه programs laurea magistrale: برای تحصیل در رشته‌های هنری این دانشگاه، دانشجویان بین‌المللی باید حدود 3000 یورو در سال شهریه بپردازند که این بورسیه شهریه‌ی آن‌ها را صفر می‌کند و کمک‌هزینه‌ای برای زندگی و تحصیلشان نیز در نظر می‌گیرد.
بورسیه DSU برای تحصیل هنر در ایتالیا: از این بورسیه در همه‌ی رشته‌ها می‌توانید استفاده کنید. فقط دو شرط دارد: یا نیاز مالی (ISEE شما تعیین‌کننده است) و یا صلاحیت علمی بالا.
بورسیه Merit: همان طور که گفتیم این بورسیه برای آکادمی‌های خصوصی است و از 10 درصد تا 100 درصد شهریه را پوشش می‌دهد. اما هزینه‌های زندگی با خودتان است. شرط دریافت این بورسیه، شایستگی علمی است.
بورسیه استانی: بورسیه استانی ایتالیا که پیش‌تر نیز در مورد آن توضیح دادیم، بورسیه‌ای است نجات‌دهنده در ایتالیا که اگر هیچ بورسیه‌ای پیدا نکنید، همیشه می‌توانید روی این بورسیه حساب کنید. اما دانشجویان آکادمی‌های خصوصی نمی‌توانند از آن بهره‌مند شوند.
رشته‌های هنری ارائه‌شده به زبان انگلیسی در ایتالیا
رشته‌های هنری در آکادمی‌های ایتالیا به زبان ایتالیایی ارائه می‌شوند. اما شما در دانشگاه‌های ایتالیا همواره می‌توانید به تحصیل به زبان انگلیسی فکر کنید. برای سال تحصیلی پیش رو تنها چند رشته معدود در چند آکادمی در مقطع فوق لیسانس به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند:
گرافیک
طراحی داخلی
طراحی مبلمان و وسایل منزل
نقاشی
سخن پایانی
دیدیم که تحصیل هنر در ایتالیا تا چه اندازه متنوع و جذاب است. اما واضح است که سختی‌هایی نیز دارد. شاید سخت‌ترین قسمت ماجرا، کم‌بودن رشته‌های انگلیسی‌زبان باشد. طبیعی است که شما به عنوان هنرمند باید ابزار کار خود را به زبان ایتالیایی بشناسید تا پس از پایان تحصیل هنر در ایتالیا بتوانید جذب بازار پررونق هنری این کشور شوید.
پس شاید ضروری‌ترین بخش تحصیل هنر در ایتالیا، پس از توانایی‌های هنری شما، تسلط به زبان ایتالیایی باشد. اگر خواندن این مقاله، شما را برای تحصیل هنر در ایتالیا ترغیب کرده است، از همین حالا بر توانمندی‌های هنری و زبانی خود بیافزایید تا آینده‌ی هنری شما در مهد هنر دنیا رقم بخورد.
