نام آلمان با علم، فلسفه، هنر و صنعت گره خورده است. از انیشتین و هایزنبرگ و باخ و بتهوون گرفته تا گوته و تا کانت و هگل همه در این کشور بزرگ زاده شده‌اند. هر گوشه‌ی این کشور، از دانشگاه‌هایش تا سالن‌های سینما و تئاتر و موسیقی‌اش و حتی خیابان‌هایش یادآور یکی از بزرگان آلمان است. آلمان جزو مهم‌ترین کشورها در عرصه‌ی صنعت و صنایع سنگین نیز به حساب می‌آید.
رتبه‌ی بالای آلمان در حوزه‌های مختلف، باعث جذب بیش از 150000 دانشجو از سراسر دنیا در سال تحصیلی 2019-2020 شده است. همچنین رایگان‌بودن دانشگاه‌هایش و یا شهریه‌ی بسیار کم آن‌ها (بین 400-500 یورو در هر ترم) نیز باعث شده است که از جهاتی دانشگاه‌های آلمان از دانشگاه‌های امریکا، استرالیا، انگلستان و کانادا هم محبوب‌تر شوند.
این موضوع، دانشجویان جهان را به تحصیل فوق لیسانس در آلمان ترغیب می‌کند. تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان آرزوی هر دانشجوی درس‌خوان و با پشتکاری است. این آرزو، دست‌نیافتنی نیست. مطلب زیر را دنبال کنید تا ببینید که چگونه با 8 گام ساده می‌توانید به دانشگاه‌های آلمان راه پیدا کنید.
چرا برای ادامه تحصیل در مقطع فوق لیسانس، آلمان را انتخاب کنیم؟
کشورهای محبوب اروپایی برای ادامه تحصیل عبارتند از: آلمان، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، سوئد، هلند، لهستان، فنلاند، نروژ و مجارستان. اما چرا آلمان تا این اندازه بین دانشجویان بین‌المللی محبوبیت دارد؟ به طور خلاصه می‌توان گفت آلمان به این دو دلیل در نزد همگان محبوب است:
- سیستم دانشگاهی مبتنی بر آموزش و پژوهش هم‌زمان
- ارزان و یا رایگان بودن تحصیل در این کشور
به امتیازات تحصیل فوق لیسانس در آلمان نگاهی بیندازید:
- تحصیل رایگان یا ارزان‌قیمت
- پایین بودن هزینه‌ی زندگی
- دانشگاه‌های زیاد و متنوع با رنکینگ‌های بالا (426 دانشگاه با سه رتبه‌ی زیر 100 و 12 رتبه‌ی زیر 200 در جهان)
- ممتاز‌بودن دانشگاه‌های آلمان در بیشتر رشته‌ها از رشته‌های فنی و مهندسی تا پزشکی و علوم انسانی و فلسفه و…
- آموزش و پژوهش دانشجومحور، استاندارد و مدرن
- وجود تعداد زیادی دانشجوی بین‌المللی در دانشگاه‌های این کشور
- امکان تحصیل به زبان انگلیسی
- اجازه اقامت 18 ماهه پس از پایان تحصیلات و پیدا کردن شغل و اخذ اقامت دائم
- اجازه ورود خانواده هنگام تحصیل فوق لیسانس در آلمان
- امکان یافتن شغل برای افراد تحصیل‌کرده به دلیل صنعتی‌بودن کشور آلمان و وجود فرصت‌های شغلی زیاد
اولین قدم: انتخاب رشته و دانشگاه
به دلیل تنوع زیاد دانشگاه و رشته برای ادامه تحصیل در آلمان در مقطع فوق لیسانس، بهترین راه این است که ابتدا، اهداف آموزشی خود را مشخص کنید. سپس مکان و شهر مورد نظرتان را مشخص کنید، میزان شهریه دانشگاه‌ها را مقایسه کنید و رشته‌ای را که مرتبط با آخرین مدرک تحصیلی‌تان است، در دانشگاه‌های مختلف آلمان جست و جو کنید. سپس بهترین دانشگاهی را که رشته‌ی شما را هم ارائه می‌دهد انتخاب کنید. با این روش، به طرز شگفت‌انگیزی در وقت خود صرفه‌جویی می‌کنید.
انواع دانشگاه‌های آلمان (دولتی و خصوصی)
آلمان دو نوع دانشگاه دارد:
دانشگاه دولتی: دانشگاه‌هایی که توسط دولت تاسیس شده‌اند. در آلمان حدود 300 دانشگاه دولتی وجود دارد.
دانشگاه خصوصی: دانشگاه‌هایی که توسط یک کمپانی یا نهاد خصوصی و یا یک خیریه ایجاد و تاسیس شده‌اند. تعداد این دانشگاه‌ها حدود 120 موسسه است.
مهم‌ترین تفاوت این دو نوع دانشگاه در آلمان، تفاوت در شهریه است. دانشگاه‌های خصوصی شهریه‌ی بیشتری دریافت می‌کنند و شما نمی‌توانید هنگام تحصیل در این دانشگاه‌ها از بورسیه‌های دولتی آلمان برخوردار شوید. اما ممکن است شما رشته‌ای را در دانشگاه‌های خصوصی انتخاب کنید که در دانشگاه دولتی ارائه نشود. همچنین تصور نکنید که دانشگاه‌های خصوصی آلمان رتبه‌های پایینی دارند. به لحاظ استانداردهای آموزشی دانشگاه‌های خصوصی آلمان بسیار معتبرند.
انواع دوره‌های کارشناسی ارشد در آلمان
- دانشگاه‌های تحقیقاتی: در این دانشگاه‌ها و موسسات، بالاترین سطح علمی و امکانات وجود دارد و اساتید ممتازی دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری را ارائه می‌کنند. این دانشگاه‌ها و موسسات، بیشتر دولتی هستند. رشته‌های این دانشگاه‌ها بیشتر بر پایه‌ی سخنرانی، سمینار، کار عملی، مطالعه و خواندن مستقل است.
- دانشگاه‌های فنی: شبیه به دانشگاه‌های تحقیقاتی هستند و دوره‌های کارشناسی ارشد را در سطح بالا ارائه می‌کنند. تنها تفاوتی که دارند این است که تمرکزشان بر رشته‌های علوم، تکنولوژی و مهندسی است.
- دانشگاه‌های علمی-کاربردی: این دانشگاه‌ها نیز رشته‌هایی از قبیل مهندسی، تجارت و علوم اجتماعی را ارائه می‌کنند. اما دوره‌های دکترا ندارند (به جز چند استثناء) و فقط تا مقطع کارشناسی ارشد می‌توان در این دانشگاه‌ها درس خواند. این دانشگاه‌ها خصوصی‌اند و در بیشتر مواقع، دستیار و همکار نهادهای تجاری هستند. بنابراین دانشجویان این دانشگاه‌ها به راحتی به بازار کار معرفی می‌شوند. آموزش در این دانشگاه‌ها و موسسات بیشتر بر پایه آموزش‌های عملی، ورکشاپ‌های خارج از دانشگاه و ارتباط با صنعت و افراد حرفه‌ای است. اگر شما به کار عملی بیشتر از تئوری علاقه دارید، برای فوق لیسانس در آلمان، این موسسات را در نظر داشته باشید.
- کالج‌های هنری، فیلم و موسیقی: این دانشگاه‌ها می‌توانند جزو دانشگاه تحقیقاتی و یا علمی-کاربردی باشند. بعضی از این کالج‌ها نیز مستقل‌اند. نحوه‌ی آموزش در این موسسات نیز بر پایه‌ی مهارت و تخصص است. برای فوق لیسانس در آلمان، این کالج‌ها نیز از اعتبار بالایی برخوردار هستند و شما می‌توانید با استانداردهای بالا به تحصیل هنر در این موسسات بپردازید.
رشته‌های consecutive و non-consecutive چه فرقی با هم دارند؟
ترجمه این دو اصطلاح در زبان فارسی، رشته‌های پیوسته و ناپیوسته است. اما کارکرد آن‌ها با ارشد پیوسته و ناپیوسته در ایران تفاوت دارد.
رشته‌های Consecutive در تحصیل فوق لیسانس در آلمان، به رشته‌هایی گفته می‌شود که مرتبط با رشته لیسانس دانشجو باشد. معمولاً دانشجویان برای همین دسته از رشته‌ها اقدام می‌کنند. چون هم مرتبط با رشته قبلی (لیسانس) آن‌هاست؛ در نتیجه پذیرش ممکن است آسان‌تر باشد و از آن مهم‌تر، رشته‌های consecutive رایگان هستند.
رشته‌های non-consecutive به رشته‌هایی گفته می‌شود که مرتبط با حوزه‌ی تحصیلی سابق دانشجو نیست و دانشجو برای یادگیری مهارت جدیدی اقدام به تحصیل فوق لیسانس در این رشته‌ها می‌کند. رشته‌های non-consecutive رایگان نیستند و شهریه‌ی آن‌ها با توجه به دانشگاهی که انتخاب می‌کنید، متفاوت است.
به طور کلی، تحصیل در رشته‌های Consecutive در مقطع فوق لیسانس در دانشگاه‌های دولتی رایگان است. برای رشته‌های non-consecutive در مقطع فوق لیسانس در دانشگاه‌های دولتی باید حدود 5000 یورو در سال و در دانشگاه‌های خصوصی تا 30000 یورو در سال شهریه بپردازید.
Numerous Clausus چیست؟
برای فوق لیسانس در آلمان، در بعضی رشته‌های تحصیلی، محدودیت پذیرش وجود دارد (به لحاظ تعداد). به این محدودیت، numerous clausus می‌گویند. رشته‌هایی مثل پزشکی، دندان‌پزشکی، دام‌پزشکی، داروسازی و… محدودیت پذیرش دارند. این محدودیت باعث می‌شود فقط دانشجویان بسیار ممتاز در این رشته‌ها بتوانند پذیرش بگیرند.
Numerous Clausus دو نوع است:
1) یا توسط دولت اعمال می‌شود که به آن محدودیت مرکزی می‌گویند. این نوع محدودیت، سخت‌گیرانه‌تر و رقابت در آن بیشتر است.
2) یا توسط دانشگاه در نظر گرفته می‌شود که به آن محدودیت محلی می‌گویند. این نوع محدودیت می‌تواند در مورد تعداد دانشجویان، انعطاف‌پذیرتر باشد.
برای اطلاع از اینکه آیا رشته‌ی تحصیلی شما برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان، در گروه رشته‌های محدود هست یا نه و این محدودیت از نوع مرکزی است یا محلی، باید با دانشگاه ارتباط برقرار کنید یا با کارشناس ما تماس بگیرید.
بهترین دانشگاه‌ها برای فوق لیسانس در آلمان کدامند؟
بهترین دانشگاه‌های آلمان را قبلا به شما معرفی کرده‌ایم:
- دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ (Ludwig Maximilian University, Munich): با رتبه QS 32 در سال 2020
- دانشگاه فنی مونیخ (Technical University of Munich): با رتبه 43
- دانشگاه هایدلبرگ (Heidelberg University): رتبه 44
- دانشگاه هومبولت برلین (Humboldt University Berlin): رتبه 74
- دانشگاه شاریته برلین (Charite Universitatmedizin Brlin): رتبه 80
- دانشگاه فرایبورگ (Freiburg University): رتبه 86
- دانشگاه توبینگن (University of Tubingen): رتبه 91
- دانشگاه آخن (RWTH Aachen): رتبه 99
- دانشگاه فنی برلین (Technical University Berlin): رتبه 149
- دانشگاه آزاد برلین (Free University of Berlin): رتبه 117
- دانشگاه بن (University of Bonn): رتبه 105
پرطرفدارترین رشته‌ها برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان کدامند؟
STEM (علوم، تکنولوژی، مهندسی و مدیریت) رشته‌های محبوب برای ادامه تحصیل در آلمان در مقطع فوق لیسانس هستند که 50 درصد جمعیت دانشجویان کارشناسی ارشد را دربرمی‌گیرند. در این‌جا لیستی از رشته‌های پرطرفدار را برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان به شما پیشنهاد می‌کنیم:
پزشکی
دندان‌پزشکی
حقوق
مهندسی‌ها
ریاضیات
علوم طبیعی
علوم کامپیوتر
معماری
تجارت و مدیریت
از 250000 نفر دانشجوی بین‌المللی در آلمان، 37 درصد آن‌ها مشغول به تحصیل در رشته‌های مهندسی هستند. از میان رشته‌های مهندسی نیز مهندسی برق، خودرو، کامپیوتر، شیمی و رباتیک جزو پرطرفدارترین‌ها هستند.
چگونه بدانیم کدام دانشگاه برای ما مناسب است؟
شاید به دلیل تنوع زیاد دانشگاه، پیدا کردن دانشگاه برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان برایتان سخت باشد. پیشنهاد ما این است که برای تسریع روند پذیرش، فقط به دانشگاه‌هایی توجه کنید که موضوع مورد علاقه شما را ارائه می‌دهند. در وهله اول بین دانشگاه تحقیقاتی و علمی-کاربردی، گزینه مورد نظرتان را انتخاب کنید. اگر رشته یا علاقه شما مربوط به مهارت‌ها و تخصص‌های حرفه‌ایست، بهتر است موسسات علمی-کاربردی را انتخاب کنید. در این‌جا برای اینکه راحت‌تر بتوانید از بین دانشگاه‌های آلمان، دانشگاه مناسب خود را برای کارشناسی ارشد در آلمان پیدا کنید، راه‌کارهایی به شما پیشنهاد می‌کنیم:
- آینده شغلی و تحصیلی خود را چگونه می‌بینید؟ با توجه به علاقه و اهدافی که در تحصیل دنبال می‌کنید، دانشگاه مورد نظر خود را پیدا کنید. اگر دوست دارید جذب صنعت و بازار کار صنعتی آلمان شوید، دانشگاه‌های علمی-کاربردی برای شما مناسب‌ترند و اگر علاقه به پژوهش و مطالعه در شما بیشتر است، دانشگاه‌های تحقیقاتی را برای فوق لیسانس در آلمان انتخاب کنید.
- به رنکینگ دانشگاه‌ها برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان توجه کنید.
- درس‌ها و محتوای واحدها را در هر دانشگاه مقایسه و بررسی کنید. با این کار بهتر می‌توانید تصمیم بگیرید که کدام دانشگاه برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان برایتان بهتر است.
- شرایط زندگی در هر شهر و امکانات رفاهی دانشگاه‌ها را با هم مقایسه کنید تا بتوانید راحت‌تر برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان تصمیم بگیرید.
طول مدت تحصیل فوق لیسانس در آلمان
تحصیل فوق لیسانس در آلمان، مطابق سیستم بولونیا معمولاً 2 ساله است. 120 واحد دارد که 90 واحد آن تئوری و 30 واحد عملی (معمولاً پایان‌نامه) است.
هر سال تحصیلی دو ترم دارد. همچنین تحصیل فوق لیسانس در آلمان، یک پروژه نهایی نیز دارد که در برخی رشته‌ها به صورت رساله یا پایان‌نامه و در بعضی رشته‌ها به صورت کارآموزی است.
سیستم نمره در دانشگاه‌های آلمان
سیستم نمره‌دهی در آلمان از 1 تا 4 است. نمرات 1 تا 1.5 نمره عالی (Sehr Gut)، نمرات بین 1.6 تا 2.5 خوب (Gut)، نمرات بین 2.6 تا 3.5 قابل‌قبول یا رضایت‌بخش (Befriedigend) و نمرات از 3.6 تا 4 کمترین نمره و فقط نمره قبولی (Ausreichend) محسوب می‌شوند.
دومین قدم: استعلام شرایط لازم برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان
بعد از اینکه دانشگاه مورد نظرتان را انتخاب کردید، زمان اپلای کردن برای آن دانشگاه است. معمولاً تاریخ اپلای دانشگاه‌ها در سایت هر دانشگاه اعلام می‌شود. همچنین شرایط لازم برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان در سایت هر دانشگاه آمده است. اما به طور کلی مدارک و شرایط برای ادامه تحصیل در آلمان در مقطع فوق لیسانس به این صورت است:
مدارک لازم برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان
- مدرک لیسانس در رشته مرتبط (ارائه مدرک لیسانس، مهم‌ترین بخش برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان است).
- نمره GRE یا GMAT در صورت نیاز
- مدرک زبان انگلیسی و آلمانی (بیشتر رشته‌ها و دانشگاه‌ها درس‌هایی به زبان انگلیسی نیز دارند)
- مدرک تحصیلی و ریزنمرات
- رزومه
- انگیزه‌نامه
- توصیه‌نامه
- پاسپورت معتبر
- بعد از اینکه همه این‌ها پذیرفته شد، باید برای اخذ ویزای آلمان اقدام کنید.
سومین قدم: مهارت زبانی لازم
مهارت زبانی یکی از گام‌های مهم برای ادامه تحصیل در آلمان در مقطع فوق لیسانس است. این مهارت زبانی با توجه به رشته تحصیلی شما، ممکن است مربوط به زبان انگلیسی یا آلمانی باشد. در هر صورت شما باید نمره زبان بالایی داشته باشید تا بتوانید برای فوق لیسانس در آلمان پذیرش بگیرید. البته این بستگی به رشته و دانشگاه شما نیز دارد. مثلا برای تحصیل در رشته‌های علوم انسانی شما باید نمره‌ی زبان بسیار خوبی داشته باشید اما رشته‌های علوم پایه، مهندسی و … به دلیل کار در آزمایشگاه و سر و کار داشتن با ریاضیات چندان برای نمره‌ی زبان بالا سخت‌گیری نمی‌کنند.
مدرک زبان آلمانی: DSH سطح 2 یا 1، گوته سطح C1 یا C2، TestDaf سطح 2-4
مدرک زبان انگلیسی: آیلتس بالای 6.5 یا تافل بالای 90 یا مدرک PTE (به جز فارغ‌التحصیلان رشته زبان انگلیسی که نیازی به ارائه این مدارک ندارند).
چهارمین قدم: ارسال درخواست
بیشتر دانشگاه‌های آلمان از طریق سیستم UniAssist.de. پذیرش می‌کنند. بعضی دانشگاه‌ها نیز از طریق پرتال و سایت خودشان اقدام به پذیرش می‌کنند. نکته‌ای را که همیشه برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان باید در نظر داشته باشید این است که بعضی رشته‌ها، تعداد معدودی دانشجو می‌پذیرند و به همین دلیل تاریخ ارسال مدارک شما در این رشته‌ها بسیار مهم و تعیین‌کننده است.
ددلاین‌ها
ددلاین اپلای برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان در هر دانشگاه متفاوت است. اما معمولاً دو ددلاین مشخص برای ادامه تحصیل در مقطع فوق لیسانس در آلمان وجود دارد:
1) برای ترم زمستان: تا قبل از 31 مه
2) برای ترم تابستان: تا قبل از 15 ژانویه
پنجمین قدم: گرفتن نامه پذیرش
این بخش به عهده شما نیست. شما همه کارهایی را که باید انجام می‌دادید، انجام داده‌اید. در این قدم، شما فقط باید منتظر بمانید. سالانه تعداد زیادی درخواست به دانشگاه‌های آلمان ارسال می‌شود. پس طبیعی است که بررسی مدارکتان طول بکشد. معمولاً این روند چند هفته به طول می‌انجامد.
ششمین قدم: گرفتن بیمه درمانی
طبق قوانین آلمان، شما باید بیمه درمانی داشته باشید. اگر قرار است در این کشور زندگی کنید، باید قبل از ورود به خاک آلمان کارهای مربوط به بیمه‌ی درمانی خود را انجام داده باشید.
معروف‌ترین بیمه‌ی دولتی یا بیمه‌ی مصوب قانونی در آلمان، Techniker Krankenkasse (TK) است که قیمت و خدمات فوق‌العاده‌ای دارد. به همین دلیل در بین دانشجویان بین‌المللی بسیار معروف است.
بیمه‌ی سلامت EDUCARE24 نیز بیمه خصوصی معروفی در بین دانشجویان است. این بیمه به دانشجویان رشته‌های زبان، پزشکی، دانشجویان دکتری و دانشجویان بالای 30 سال، خدمات ارائه می‌کند.
سایر بیمه‌های دولتی در آلمان:
- AOK Baden Wurttemberg
- Barmer GEK
- DAK- Gesundheit
- KKH- Kaufmannische Krankenkasse
هفتمین قدم: آماده‌کردن منابع مالی
گام بعدی برای گرفتن پذیرش و تحصیل فوق لیسانس در آلمان، انجام کارهای مربوط به اثبات داشتن منبع مالی مطمئن است. برای این کار چند راه دارید:
1) ایجاد حساب بلوکه‌شده: شما به عنوان یک دانشجوی خارجی برای ادامه تحصیل در آلمان در مقطع فوق لیسانس، باید ثابت کنید که 861 یورو در ماه و یا 10332 یورو در سال درآمد دارید. برای اثبات تمکن مالی، شما باید حسابی باز کنید و این مبلغ را از چند ماه قبل در این حساب بلوکه کنید (حدود 4 ماه یا بیشتر) تا بتوانید ویزای تحصیلی آلمان را دریافت کنید.
2) ارائه فیش حقوقی والدین به عنوان سرپرست و تامین‌کننده هزینه‌های زندگی و تحصیل شما در آلمان
3) ارائه نامه‌ای مبنی بر اینکه فردی ساکن آلمان، هزینه‌های زندگی و تحصیل شما را تقبل کرده است: Verpflichtungserklarung
4) ارائه مدرک بورسیه از دانشگاه‌ها یا دولت آلمان که نشان دهد شما توانایی پرداخت شهریه و هزینه‌های تحصیل فوق لیسانس در آلمان و زندگی خود را در این کشور دارید.
هزینه تحصیل و زندگی در مقطع کارشناسی ارشد در آلمان
در مورد هزینه تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان و شهریه دانشگاه‌های دولتی و خصوصی آلمان در قسمت‌های قبل توضیح دادیم. هزینه زندگی در آلمان نیز با توجه به شهر محل زندگی شما متفاوت است. اما به طور کلی مبلغی در بین 700-1100 یورو در ماه است.
اجاره: 250-390 یورو در ماه
خدمات اجتماعی: 100-200 یورو
خورد و خوراک و غذا: 170 یورو
لباس: 45 یورو
حمل و نقل عمومی: 25-200 یورو در ماه
بیمه سلامت و خدمات پزشکی: 80 یورو
قبض تلفن و اینترنت: 35 یورو
کتاب و تحریر: 20 یورو
بورسیه‌های موجود برای تحصیل در مقطع فوق لیسانس در آلمان
- DAAD: بزرگ‌ترین مرجع اعطای بورسیه به دانشجویان آلمانی و بین‌المللی، بورسیه‌های این نهاد است که بیش از 100000 دانشجو را به لحاظ مالی حمایت می‌کند. برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان، در وهله‌ی اول می‌توانید به این بورسیه فکر کنید.
- The Deutschlandstipendium program: این برنامه، یک بورسیه‌ی فدرالی در آلمان است که به دانشجویان ممتاز اعطا می‌شود و مبلغ آن حدود 300 یورو در ماه است. معمولاً این بورسیه تا دو ترم ادامه دارد، اما با توجه به شرایط دانشجویان، می‌تواند طولانی‌تر نیز باشد. تاریخ اپلای برای این بورسیه تا 24 ژوئن است.
- The Friedrich Ebert Stiftung: این بورسیه متعلق به دانشجویان ممتازی است که در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی شرکت می‌کنند. مبلغ این بورسیه ممکن است تا 1000 یورو در ماه نیز برسد که علاوه بر پوشش کامل شهریه، بیمه‌ی سلامت، هزینه‌ی کتاب و… را نیز دربرمی‌گیرد. تاریخ اپلای برای این بورسیه، تا آخر آوریل است.
- بورسیه بنیاد هانریش بل: این بورسیه برای همه‌ی دانشجویان بین‌المللی در همه‌ی مقاطع و به رشته‌هایی مانند مهندسی، تکنولوژی، مدیریت، ریاضیات و رشته‌های حوزه‌ی محیط زیست و همچنین رشته‌های اقتصاد، حقوق، روزنامه‌نگاری و هنر اعطا می‌شود. تاریخ‌های اپلای برای این بورسیه، اول مارس و اول آوریل است.
کار حین تحصیل
شما به عنوان دانشجوی بین‌المللی خارج از اتحادیه‌ی اروپا، می‌توانید حین تحصیل فوق لیسانس در آلمان، در طول سال، 120 ساعت تمام‌وقت و یا 240 ساعت پاره‌وقت کار کنید. همچنین به یاد داشته باشید که شما به عنوان دانشجوی خارج از اتحادیه‌ی اروپا، نمی‌توانید کارهای فریلنسری یا کسب و کار خود را داشته باشید.
شما با این میزان ساعت کار دانشجویی می‌توانید به طور متوسط، 450 یورو در ماه، حین تحصیل فوق لیسانس در آلمان، درآمد کسب کنید که مالیات به آن تعلق نمی‌گیرد. اما اگر درآمد بیشتری داشته باشید، باید مالیات آن را بپردازید.
هشتمین قدم: گرفتن ویزای دانشجویی
آخرین قدم برای ادامه تحصیل در آلمان در مقطع فوق لیسانس، اخذ ویزای دانشجویی است. در این مرحله شما باید به سفارت آلمان در ایران مراجعه کنید. تنها نکته‌ی مهم در این مرحله، وقت سفارت است. به طور رسمی وقت سفارت را برای هر متقاضی، 3 ماه اعلام می‌کنند. اما در واقعیت، وقت سفارت آلمان، یک ساله است. یعنی اگر همین امروز برای تعیین وقت سفارت اقدام کنید، احتمالاً یک سال دیگر نوبت شما خواهد رسید. پس برای اینکه وقت را هدر نداده باشید، بلافاصله پس از گرفتن نامه‌ی پذیرش دانشگاه، برای تعیین وقت سفارت اقدام کنید.
مدارک لازم برای اخذ ویزای دانشجویی آلمان:
دو نسخه کپی از پاسپورت
شناسنامه
عقدنامه (در صورت تاهل)
شناسنامه فرزند (در صورت داشتن فرزند)
گواهی اثبات منبع مالی
نامه پذیرش دانشگاه
بیمه سلامت
مدرک زبان
60-75 یورو هزینه‌ی مصاحبه سفارت
و مدارک دیگری که بر حسب مورد ممکن است سفارت از شما درخواست کند.
شرایط کار پس از تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان و نحوه اخذ اقامت دائم آلمان
آلمان کشوری صنعتی است. پس اطمینان داشته باشید که پس از ادامه تحصیل در آلمان در مقطع فوق لیسانس و در رشته‌های فنی و مهندسی، برای شما شغل‌های زیادی وجود دارد. در این‌جا به برخی از مشاغل پررونق و با حقوق و درآمد خوب در آلمان اشاره می‌کنیم که دانشجویان کارشناسی ارشد در آلمان پس از ادامه تحصیل در آلمان در مقطع فوق لیسانس می‌توانند در این مشاغل مشغول به کار شوند:
مهندس برق: با متوسط حقوق سالانه 136000 یورو
حسابدار: با متوسط حقوق سالانه 90700 یورو
مهندس عمران با متوسط حقوق سالانه 121000 یورو
مهندس مکانیک با متوسط حقوق سالانه 133000 یورو
مهندس خودرو با متوسط حقوق سالانه 111000 یورو
مهندس بیومکانیک با متوسط حقوق سالانه 115000 یورو
محقق دارویی با متوسط حقوق سالانه 150000 یورو
کارشناس علوم داده با متوسط حقوق سالانه 135000 یورو
معمار با متوسط حقوق سالانه 124000 یورو
کارگردان هنری با متوسط حقوق سالانه 126000 یورو
همچنین شهرهایی که حقوق و درآمد بالایی دارند به ترتیب عبارتند از: برلین، هامبورگ، مونیخ، فرانکفورت، لایپزیک، درسدن
به طور کلی پیداکردن شغل در آلمان در مقایسه با بسیاری از کشورهای اروپایی آسان است. ویزای شما پس از ادامه تحصیل در آلمان در مقطع فوق لیسانس، به مدت 18 ماه تمدید می‌شود تا شما بتوانید کار مناسب خود را پیدا کنید. پیدا کردن کار مناسب، اولین قدم برای اخذ اقامت دائم آلمان است. شما از زمان شاغل‌شدن در آلمان، باید حداقل 2 سال کار مرتبط با رشته‌ی خود انجام دهید (با ویزای کاری) و در بعضی موارد بیمه پرداخت کرده باشید تا بتوانید کارت آبی EU را دریافت کنید.
حقوق شما نیز به عنوان یک فوق لیسانس در آلمان می‌تواند از 70000 یورو تا 150000 یورو در سال متغیر باشد.
ویزای همراه دانشجو چه شرایطی دارد و نحوه اخذ آن به چه صورت است؟
آلمان کشوری است که شما به عنوان دانشجوی خارجی، حین تحصیل فوق لیسانس در آلمان، می‌توانید خانواده خود را با ویزای خانواده/ همراه دانشجو به آن‌جا بیاورید تا هنگام تحصیل در کنار شما باشند. خبر بهتر اینکه، همراه شما می‌تواند حین تحصیل کارشناسی ارشد شما در آلمان کار پیدا کند. شرایط اخذ ویزای خانوادگی:
1) تنها همسر، فرزند و والدین شما می‌توانند این ویزا را دریافت کنند.
2) مدارکی دال بر اثبات تمکن مالی خانواده ارائه دهید.
3) مسکن مناسب داشته باشید.
4) ازدواج شما پیش از اخذ ویزای دانشجویی آلمان صورت گرفته باشد.
5) سن همسر شما باید هنگام تقاضا برای ویزای همراه، بالای 18 باشد.
6) همسر شما نمی‌تواند بدون داشتن مدرک زبان آلمانی (CERF)، ویزا بگیرد. اگر فرزند 16-18 ساله نیز دارید باید حداقل مدرک CERF را تا سطح C1 داشته باشد.
7) والدین شما فقط در صورتی می‌توانند ویزا بگیرند که شما ثابت کنید به وجود و مراقبت آن‌ها حین تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان نیاز دارید.
8) فرزند شما نمی‌تواند در مسکن جدا زندگی کند و باید پس از اخذ ویزا همراه شما باشد. همچنین فرزندتان نباید ازدواج کرده یا طلاق گرفته باشد.
9) جهت گرفتن ویزای همراه برای فرزندتان، قیمومت فرزندتان باید با شما باشد.
10) شما پس از ورود به آلمان می‌توانید برای گرفتن ویزای خانوادگی/ همراه برای خانوده‌تان اقدام کنید. این روند حداقل 3 ماه پس از ورود شما طول می‌کشد.
11) شما برای حق سکونت خانواده‌تان، باید برای هر یک از اعضای بزرگسال خانواده‌تان بین 56-100 یورو و برای کودکان بین 28050 یورو به سفارت بپردازید.
سوالات متداول در مورد تحصیل فوق لیسانس در آلمان
- آیا تحصیل فوق لیسانس در آلمان رایگان است؟ به طور کلی بله. با در نظر گرفتن دانشگاه‌های دولتی که شهریه‌ای دریافت نمی‌کنند، می‌توان گفت تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان رایگان است. البته این غیر از هزینه‌ی زندگی و مبلغ ناچیزی است که دانشگاه‌ها در ابتدای شروع هر ترم از دانشجویان می‌گیرند.
- فوق لیسانس در آلمان به طور کلی چه‌قدر هزینه دارد؟ شهریه دانشگاه با توجه به نوع دانشگاه شما ممکن است از 300 تا 3000 یورو (با توجه به دولتی یا خصوصی‌بودن دانشگاه) و هزینه‌ی زندگی در آلمان بین 800-900 یورو در سال باشد.
- چه آزمون‌هایی برای پذیرش فوق لیسانس در آلمان ضروری است؟ 1) آیلتس و تافل برای مدرک زبان، 2)GRE و GMAT برای بعضی رشته‌ها و دانشگاه‌های خاص و 3) آزمون‌های TestDaf، DSH، Goethe و… برای سنجش مهارت زبان آلمانی در صورت نیاز.
- آیا برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان شرط معدل وجود دارد؟ شرط معدل را دانشگاهی که شما برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان انتخاب می‌کنید، تعیین می‌کند. همچنین در بعضی رشته‌ها ممکن است شرط معدل در پذیرش شما بیشتر تاثیر بگذارد. به طور کلی با توجه به سیستم نمره‌دهی آلمان، برای بیشتر رشته‌ها، معدل بالای 2.7 برای اخذ پذیرش کافی است. این نمره طبق سیستم نمره‌دهی در ایران تقریباً بالای 14.5 است.
- آیا برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان، شرط سنی وجود دارد؟ شرط سنی و گپ تحصیلی جزو گزینه‌هایی است که شما می‌توانید برای گرفتن پذیرش جهت تحصیل فوق لیسانس در آلمان، اساتید یا افسر ویزای خود را قانع کنید. مثلاً اگر مدارکی دال بر شاغل‌بودن در رشته‌ی تحصیلی خود ارائه کنید، گپ تحصیلی و شرط سنی چندان اهمیتی ندارد. مگر اینکه شما فارغ‌التحصیل رشته‌های فنی باشید و سال‌ها نه کاری در حوزه خود انجام داده باشید و نه ادامه تحصیل داده باشید. در این صورت سن و گپ تحصیلی می‌تواند تاثیر منفی بر روند پذیرش شما برای ادامه تحصیل در آلمان داشته باشد. اما رشته‌هایی در حوزه‌های محیط زیست، جهانگردی و توریسم و… رشته‌هایی هستند که به دلیل پویایی و حوزه کاری فعال و متنوعی که دارند، حتی با وجود سن زیاد و گپ تحصیلی هم امکان تحصیل فوق لیسانس در آلمان در این رشته‌ها برای شما فراهم است.
- آیا آزمون GRE آزمونی ضروری برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان است؟ خیر این آزمون و آزمون‌های دیگر تنها برای بعضی از رشته‌ها ضروری هستند و اگر برای رشته‌ی مورد نظر شما ضروری نباشند، داشتن آن‌ها ممکن است در برخی مواقع برای تحصیل فوق لیسانس در آلمان، امتیازی برای شما باشد.
- آیا تحصیل فوق لیسانس در آلمان دشوار است؟ در مقایسه با کشورهایی مثل امریکا و کانادا تحصیل فوق لیسانس در آلمان چندان سخت نیست. علی‌رغم اینکه دانشگاه‌های این کشور، رنکینگ‌های بالایی دارند، اما سیستم آموزشی دانشگاه‌های آلمان بسیار دانشجومحور هستند. به همین دلیل سالانه بسیاری از دانشجویان جهان برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان اقدام می‌کنند.
- آیا امکان اپلای برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان قبل از پایان تحصیلات لیسانس وجود دارد؟ بله. این کار رایج است و معمولاً دانشجویان ترم آخر لیسانس با انگیزه‌نامه یا Personal Statement و یک توصیه‌نامه از اساتید خود، می‌توانند برای پذیرش کارشناسی ارشد در آلمان اقدام کنند.
سخن پایانی
در این مقاله هر آنچه لازم بود در مورد کارشناسی ارشد در آلمان بدانید را برای شما به صورت کامل تشریح کردیم. شاید به جرات بتوان گفت بهترین گزینه برای تحصیل ارزان در دانشگاه‌های مهم جهانی، تحصیل فوق لیسانس در آلمان است. بعید است در دنیا جایی را پیدا کنید که مزایای زیر را همه با هم داشته باشد:
· تحصیل رایگان در مقطع کارشناسی ارشد
· امکان تحصیل برای همه‌ی دانشجویانبه زبان انگلیسی
· هزینه‌ی پایین زندگی
· بورسیه دولتی
· فرصت‌های شغلی فراوان پس از تحصیل
پس بیش از این معطل نکنید، همین حالا عزم خود را جزم کنید و برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان به صورت جدی اقدام کنید. در این راه اگر نیاز به کمک فکری یا راهنمایی نیز داشتید، کارشناسان ما در خدمت شما هستند. اگر هنوز سوالی در ذهن شماست، فقط کافی است یک تماس تلفنی با ما بگیرید.
